Medewerkers proberen te motiveren, zonde van je tijd!

Al decennia lang zijn veel managementactiviteiten gericht op het motiveren van medewerkers met als doel hen met meer enthousiasme hun taken succesvol uit te laten voeren. Menig manager is ten einde raad wanneer zijn of haar teamleden niet doen wat hij of zij wil. Nog meer energie wordt gestoken in het motiveren van deze medewerkers met een alsmaar onbevredigend resultaat tot gevolg.

Intrinsieke en extrinsieke motivatie

Om de titel te begrijpen is het belangrijk eerst te kijken naar wat motivatie eigenlijk is. We kunnen motivatie verdelen in extrinsieke motivatie en intrinsieke motivatie. Laten we beginnen met extrinsieke motivatie. Extrinsieke motivatie is motivatie die voortkomt uit externe prikkels, bijvoorbeeld een prestatie die iemand wil leveren om iets te bewijzen, een geldelijke beloning of andere beloning die wacht als de inspanning geleverd is. Extrinsieke motivatie komt dus niet voort uit de persoon zelf. De medewerker is gemotiveerd iets te doen, niet omdat hij of zijn het graag doet, maar om de beloning die dat met zich mee brengt.

Intrinsieke motivatie is de motivatie die voortkomt uit iets heel graag willen doen, ook als daar geen beloning of waardering tegenover staat. De inspanning is op zich dan al een beloning. Het behoeft natuurlijk geen betoog dat intrinsieke motivatie vele malen sterker is als extrinsieke motivatie, zowel voor de medewerker zelf als voor de organisatie. Maar als we medewerkers motiveren, waarom zijn we dan vooral bezig met de extrinsieke motivatie. De vraag is of je überhaupt een medewerker kunt motiveren.

Er worden steeds hogere eisen aan medewerkers gesteld terwijl aan de andere kant medewerkers steeds mondiger worden. Dit maakt het steeds lastiger voor managers om medewerkers te bewegen harder en beter (samen) te werken aldus Frank Kist en Michael Brest in een artikel in het Tijdschrift voor ontwikkeling in organisaties. Wat deze managers voornamelijk doen is de extrinsieke motivatie van medewerkers aanspreken hetgeen dus steeds minder effectief blijkt te zijn.

Zorgen dat alle ingrediënten er zijn om gemotiveerd te raken

Managers kunnen dan ook beter stoppen met tijd en energie te stoppen in het proberen te motiveren van medewerkers. De enige die de motivatie werkelijk kan laten toenemen is de medewerker zelf. Het is voor managers dan ook veel zinvoller ervoor te zorgen dat alle ingrediënten daar zijn voor een optimale motivatie van de werknemer. De werknemer doet vervolgens zelf de rest.

Echte motivatie kom dus van binnenuit. De sleutel ligt in inspiratie, samenwerking en Givability®. Zo blijkt uit onderzoek van adviesbureau Hay Group onder ruim 1.800 organisaties, dat de bedrijven die uitblinken in leiderschapsontwikkeling vooral gericht zijn op samenwerking. Zij betrekken medewerkers bij de ontwikkeling van nieuwe initiatieven, bevorderen diversiteit en kiezen steeds minder voor hiërarchische organisatiestructuren. Hierdoor wordt de besluitvorming steeds autonomer.

Wanneer managers de medewerkers goed ‘hosten’, ze oprecht welkom laten voelen binnen de organisatie door ze te erkennen, serieus te nemen en de ruimte te geven zichzelf te ontplooien, ontstaat meer intrinsieke motivatie of wordt deze sterker.

Om mensen te motiveren kunnen managers dus beter niet proberen hen te motiveren, maar er juist voor zorgen dat medewerkers zich goed voelen, dat de juiste middelen aanwezig zijn om succesvol te kunnen zijn. Daarbij hoort ook het zorgen voor duidelijkheid. Duidelijkheid in wat de doelen en verwachtingen zijn. Met als gevolg medewerkers die echt gemotiveerd zijn beter en harder willen (samen)werken.

Als leidinggevende weet je dus wat je te doen staat!

Jeff Dadema
Letsgoactive training groep