Een goede leider zet zichzelf op de tweede plaats

Interview met Jeff Dadema van Letsgoactive training groep in TRED, Vakblad voor Retailers in Schoenen

Een eigen winkel kan een regelrechte droom zijn die uitkomt. Maar een ondernemer is niet automatisch een geboren leider. Gelukkig valt er best wat (bij) te leren over leidinggeven en liggen de fijne kneepjes soms gewoon voor het oprapen.

“Leiderschap houdt in dat iemand doet wat jij wilt omdat hij het zèlf wil doen. Een oude definitie van Dwight Eisenhower, maar hij dekt nog steeds de lading. Een leidinggevende wil dat medewerkers willen wat hij beoogt. In de praktijk zijn veel mkb’ers, en dus ook retailers, veel meer bezig met hun zaak en het ondernemen zelf. Leiderschap is vaak een beetje bijzaak. De grootte van een ondernemening zegt hierbij niet zo veel; ik zie grote bedrijven die slecht scoren op leiderschap en kleine die het uitstekend doen en vice versa. Maar, bijna allemaal hebben ze op een of meerdere vlakken een kennistekort over hoe mensen het best kunnen worden aangestuurd. Ze maken bijvoorbeeld basale fouten zoals het verwarren van delegeren en instrueren”, zegt Jeff Dadema. Hij geeft leiderschapstrainingen (ook aan mkb’ers) voor Letsgoactive training groep.

Bevlogenheid
De trainer maakt een onderscheid tussen leidinggeven en leiderschap. Het eerste is vooral praktisch en behelst de coachende en trainende functie die een leidinggevende moet hebben. Leiderschap gaat een treetje hoger en draait meer om het inspireren en beter maken van de werkkrachten. “Wat veel mensen vergeten, is dat kennis er is om te delen. Als retailer heb je een visie, weet je wat je wilt bereiken met de zaak en help je graag klanten. Medewerkers kunnen diezelfde bevlogenheid alleen krijgen als ze leren hoe je dat ziet en doet. Hart voor de zaak ontstaat niet als een leider alleen maar signaleert wat er fout gaat. Hij moet ook feedback geven. Moeite doen. Ik zie erg veel jonge mensen op de winkelvloer. Een begrijpelijke keuze en het kan ook goed uitpakken, maar dat is niet het geval als ze geen begeleiding krijgen. We kennen allemaal shops waar groeten bij binnenkomst al te veel lijkt gevraagd. Steek dus echt tijd in je mensen.”

Veilige omgeving
Om een medewerker goed tot wasdom te laten komen moet de winkelvloer een veilige omgeving zijn. Dat betekent volgens Dadema onder meer dat mensen er niet het gevoel moeten krijgen dat ze zich geen enkele fout kunnen permitteren of dat hen continu ontslag boven het hoofd hangt. Een ‘voor-jou-10-anderenmentaliteit’ is weinig vruchtbaar. Dat mensen zich extra inzetten als ze zich gewaardeerd voelen, is nog steeds een waarheid als een koe. Voelen ze zich niet veilig en functioneren ze daardoor zelfs wat krampachtig, dan valt er weinig gepassioneerd werk van ze te verwachten.

“Een goede leider geeft het goede voorbeeld. Wie verwacht dat medewerkers een kwartier voordat de winkel open gaat aanwezig zijn, kan zelf niet pas daarna binnen wandelen. En: pak je het goed aan, dan beschik je over ‘Givability’. Givability staat voor dat de knop om moet van krijgen naar geven. In de praktijk betekent dat vooral het team ondersteunen waar je kunt.”

Complimentjes
Hierbij hoeven de complimenten niet te worden geschuwd. Dagelijks tegen iemand zeggen wat hij goed doet kan wat onnatuurlijk aanvoelen maar positieve feedback zo nu en dan is wel de smeerolie op de werkvloer. Veel leiders geven pas een pluim bij een uitmuntende prestatie en de verkoop van een welhaast onverkoopbaar item, zegt Dadema. “Natuurlijk betaal je mensen al om hun werk goed te doen. Maar je wilt ook dat ze het goed blíjven doen. Om dat te trainen stel ik soms een complimentendag voor. Klinkt wat overdreven misschien maar je zet mensen wel aan het denken over wat er goed gaat. En wie een compliment krijgt, vertelt dat thuis, is trots en zet weer een stapje extra voor de zaak.”

Verantwoordelijkheid delen
Mensen nog verder laten groeien kan ook door ze verantwoordelijk te maken voor een taak die ze ligt. Het overdragen van de visual merchandising bijvoorbeeld of het inwerken van een nieuwe medewerker. Ook het up-to-date houden van social media is een optie; veel jonge mensen vinden dit erg leuk om te doen terwijl (oudere) leidinggevenden er niet per definitie veel kaas van hebben gegeten. Ook met die eigen taak kan iemand groeien. Bovendien bespaart delegeren natuurlijk tijd.

Werken met je vrienden
Soms is de sfeer dermate goed dat de mensen op de werkvloer zelfs deel gaan uitmaken van de kennissen- of vriendenkring van de leidinggevende. Het gebeurt vaker in winkels. En waarom ook niet, als je gezellig met elkaar een wijntje drinkt en samen op pad gaat voor een beurs of privé. Gevoelsmatig kan het misschien alleen wat lastig voelen om diegene tijdens het werk weer te corrigeren. “Op momenten dat het er echt om gaat moet je je rol van leider weer pakken. Dat kun je best goed uitleggen. Zeg gerust dat je weer even de pet van leidinggevende moet opzetten voor je de boodschap overbrengt. De meeste mensen begrijpen dat echt wel. Dikke vriendjes voortrekken is trouwens echt een absolute afrader, het is niet eerlijk en zorgt voor scheve gezichten bij anderen.”

Gelijk zijn
Op de werkvloer geldt in zekere zin een gelijkheidsprincipe. De leidinggevende is echter niet voor niets de leider en zit niet op exact hetzelfde niveau als zijn medewerkers. Toch moet hij er volgens Dadema voor waken zichzelf als meerdere te zien. “Vooral in kleine teams wekt het irritatie op als de baas als enige de wc niet schoon hoeft te maken. Doe dat dus gewoon ook. Om dezelfde reden moet je niet vooraan staan als de vakanties worden vastgelegd maar het team eerst laten kiezen. Een goede leider zet zichzelf namelijk op de tweede plaats. Dat zorgt ervoor dat mensen ook echt voor hem of haar het vuur uit de sloffen willen lopen.”

Tips van Jeff

• Wees vooral een ‘gevend’ leider en zorg dat je er bent voor je team!
• Werk vanuit een visie; heb je die voor ogen dan kun je ‘m overbrengen en je team inspireren.
• Wees consequent en behandel alle medewerkers gelijk.
• Leg uit op een vragende manier. Als je vraagt hoe mensen dingen zouden aanpakken, leren ze er meer van en onthouden ze het ook beter.
• Vier successen met elkaar. En geef medewerkers bijvoorbeeld inzage in het gemiddelde bonbedrag. Zo kun je er met hen een sport van maken om morgen een hogere gemiddelde besteding te realiseren.

Auteur: Marjolein Straatman
Verschenen in TRED Vakblad